CÂY CHỔI XỂ VÀ TÁC DỤNG
- Chủ nhật - 30/10/2016 16:49
- In ra
- Đóng cửa sổ này
Tên khác của Cây chổi xể: Chổi sể, Thanh cao, Cây chổi trện.
Tên khoa học: Baeckea frutescens L., họ Sim (Myrtaceae).
Toàn cây chứa tinh dầu màu vàng nhạt, thơm gần như Tinh dầu Tràm với hàm lượng tinh dầu đạt 0,5-0,7% , gấp đôi hàm lượng tinh dầu có trong cây Tràm ( Chính vì điều này mà thị trường Tinh dầu Tràm thường bị trà chộn dưới dạng lá Tràm độn lá Chổi Xể để chưng cất hoặc 100% lá Chổi Xể ).
Ở nước ta, tinh dầu Chổi chứa 35% a- thuyon và apinen, 4% limonen, 15% cineol, 11% ylangen. Tuỳ xuất xứ mà thành phần có thể khác nhau.
Tên khoa học: Baeckea frutescens L., họ Sim (Myrtaceae).
Toàn cây chứa tinh dầu màu vàng nhạt, thơm gần như Tinh dầu Tràm với hàm lượng tinh dầu đạt 0,5-0,7% , gấp đôi hàm lượng tinh dầu có trong cây Tràm ( Chính vì điều này mà thị trường Tinh dầu Tràm thường bị trà chộn dưới dạng lá Tràm độn lá Chổi Xể để chưng cất hoặc 100% lá Chổi Xể ).
Ở nước ta, tinh dầu Chổi chứa 35% a- thuyon và apinen, 4% limonen, 15% cineol, 11% ylangen. Tuỳ xuất xứ mà thành phần có thể khác nhau.
Mô tả: Cây bụi, phân nhánh nhiều, cao 50 – 150cm. Lá mọc đối, hình dải hay hình dùi dạng dải, dài 5 – 8mm, rộng 0,4 – 0,6mm, đầu nhọn, không lông, có tuyến mờ nâu, cuống rất ngắn. Hoa mọc đơn độc ở nách lá, lưỡng tính, màu vàng trắng, đường kính cỡ 2 – 3mm; cuống hoa cỡ 1mm, mang ở giữa 2 lá bắc rất nhỏ, sớm rụng. Đài hoa hình ống, dài cỡ 1mm, chia 5 thùy hình tam giác, tồn tại; cánh hoa 5, gần tròn, dài cỡ 4mm; nhị 10, ít khi 8, ngắn hơn cánh hoa; bầu ha, 3 ô, mỗi ô chứa 2 noãn. Quả nang nhỏ, dài cỡ 1mm, mở theo đường rách ngang; hạt có cạnh.
Bộ phận dùng: Lá, phần trên mặt đất. Phân bố: Cây mọc rất nhiều trên các đồi khô miền Trung Du, từ Quảng Ninh, Nghệ An , Quảng Bình, Quảng Trị đến Thừa Thiên – Huế, Quang Nam – Ðà Nẵng, Phú Yên, thường mọc chung với Sim, Mua, Tràm, có khi mọc thành rừng. Thu hái: Cây lúc đang có hoa, phơi hoặc sấy khô. Có thể chưng cất lấy tinh dầu mà dùng.
Thành phần hóa học: Toàn cây chứa tinh dầu màu vàng nhạt, thơm gần như dầu khuynh diệp với tỷ lệ 0,5-0,7%. Ở nước ta, tinh dầu Chổi chứa 35% a- thuyon và apinen, 4% limonen, 15% cineol, 11% ylangen. Tùy xuất xứ mà thành phần có thể khác nhau.
Công năng: Tán phong hàn, khai khiếu, giúp tiêu hoá, thông huyết mạch, sát khuẩn.
Công dụng: Thân, cành dùng làm chổi và cất dầu thơm để dùng trong y dược. Người ta thường dùng cây đốt xông khói hoặc nấu nước xông chữa cảm cúm, nhức đầu, đau bụng, vàng da, sởi. Còn dùng chữa chảy máu cam, lở ngứa, kém tiêu, ỉa ra máu và kinh nguyệt không đều. Rượu chổi dùng xoa bóp chữa thấp khớp. Hoa chổi dùng làm thuốc điều kinh và ăn uống kém tiêu. Cách dùng, liều lượng: Sắc lá và hoa làm nước uống (6-8g). Đốt cây khô để xông, dùng tinh dầu xoa bóp.
Bài thuốc:
1. Chữa phong thấp đau xương, đau bụng lạnh dạ, nôn, ỉa, dùng cành và hoa lá Chổi 20-40g sắc uống. Ngoài dùng dầu Chổi xoa bóp hoặc dùng cành lá Chổi để đốt xông hơi.
2. Chữa chân thüng sưng hay lở ngứa; nấu nước cây Chổi để ngâm rửa. 3. Chữa kinh bế hay chậm thấy kinh, dùng hoa Chổi, lá Móng tay, mỗi vị 40g; Nghệ đen; Ngải máu, mỗi vị 10-20g sắc uống. Cấm dùng cho người có thai.
Bộ phận dùng: Lá, phần trên mặt đất. Phân bố: Cây mọc rất nhiều trên các đồi khô miền Trung Du, từ Quảng Ninh, Nghệ An , Quảng Bình, Quảng Trị đến Thừa Thiên – Huế, Quang Nam – Ðà Nẵng, Phú Yên, thường mọc chung với Sim, Mua, Tràm, có khi mọc thành rừng. Thu hái: Cây lúc đang có hoa, phơi hoặc sấy khô. Có thể chưng cất lấy tinh dầu mà dùng.Thành phần hóa học: Toàn cây chứa tinh dầu màu vàng nhạt, thơm gần như dầu khuynh diệp với tỷ lệ 0,5-0,7%. Ở nước ta, tinh dầu Chổi chứa 35% a- thuyon và apinen, 4% limonen, 15% cineol, 11% ylangen. Tùy xuất xứ mà thành phần có thể khác nhau.
Công năng: Tán phong hàn, khai khiếu, giúp tiêu hoá, thông huyết mạch, sát khuẩn.
Công dụng: Thân, cành dùng làm chổi và cất dầu thơm để dùng trong y dược. Người ta thường dùng cây đốt xông khói hoặc nấu nước xông chữa cảm cúm, nhức đầu, đau bụng, vàng da, sởi. Còn dùng chữa chảy máu cam, lở ngứa, kém tiêu, ỉa ra máu và kinh nguyệt không đều. Rượu chổi dùng xoa bóp chữa thấp khớp. Hoa chổi dùng làm thuốc điều kinh và ăn uống kém tiêu. Cách dùng, liều lượng: Sắc lá và hoa làm nước uống (6-8g). Đốt cây khô để xông, dùng tinh dầu xoa bóp.
Bài thuốc:
1. Chữa phong thấp đau xương, đau bụng lạnh dạ, nôn, ỉa, dùng cành và hoa lá Chổi 20-40g sắc uống. Ngoài dùng dầu Chổi xoa bóp hoặc dùng cành lá Chổi để đốt xông hơi.
2. Chữa chân thüng sưng hay lở ngứa; nấu nước cây Chổi để ngâm rửa.
